چىن تۆمۈر بلوگىنىڭ يېڭى ئادرىسى

مەلۇم سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن چىن تۆمۈر بلوگى بلوگباسقا يۆتكەلدى. يېڭى ئادىرىسى:http://qintomur.blogbus.com

تولۇق ئوقۇش

تاغدىكى سىرلىق دېلو-3

مەن بىر رازۋېدكا ھېكايىسى مەستانىسى. بۇمېنىڭ تۇنجى رازۋېدكا ھېكايەم . تورداشلارنىڭ ياقتۇرۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن

ئاپتورلۇق ھوقۇقىغا ھۆرمەت قىلىڭ! خالىغانچە كۆچۈرمەڭ ! ئ

تاغدىكى سىرلىق دېلو

ئاپتورى: بۇغرا ئەنۋەر
رازۋېتكا ھېكايىسى

3

ئاپتۇبۇس ئۇزاق مېڭىپ ، شەھەر ۋە يېزىلارنى بىر_ بىرلەپ ئارقىدا قالدۇرۇپ ، بىر جاڭگالغا چىقىپ قالدى.
_ بىزنى نەگە ئەكىتىپ بارىدىغاندۇ ؟_ دېدىم مەن سائېتىمگە قاراپ ،_ بىز ماڭغىلى تۆت سائەت بولاي دەپتۇ ، ھازىر شەھەردىن كەم دېگەندە 200 كىلومېتىر يىراقلاپ كەتتۇق .

_ بىز تاغدىكى بىر تاشلاندۇق تاش كانىغا كېتىپ بارىمىز . ئۇ يەر بەك چەت ، ئەمما ھاۋاسى ساپ ، _ دېدى دىلنارھەدە ،_ ئۇ كاننى ئەسقەر خېلى بۇرۇن ھۆددە ئاپتىكەن. ھازىر قېزىشتىن توختاپتۇ. ئۇ بۇرۇن شۇ يەرگە بىر يۈرۈش ئۆي سالدۇرۇپتىكەن . بىز شۇ يەرگە بارىمىز.
_ ھە، ئەمىسە ئۇ يەردە ھازىر ئادەم يوقكەندە ؟ _ دېدىم مەن.
_ ھەئە ، ئادەم يوق . ئەڭ يېقىن مەھەللە ئۇ يەرگە 50 كىلومېتىر كېلىدۇ ،_ دېدى دىلنار ھەدە.
_ سىز بۇرۇن ئۇ يەرگە چىقىپ باققانمۇ ؟
_ بۇرۇن بىر قېتىم چىققان . ئۇ چاغدا تېخى كان قېزىلىۋاتاتتى .
ئاپتۇبوس داۋان يولىدا ئاستا كېتىۋاتاتتى. خۇددى چۈمۈلىدەك ئاستا _ ئاستا يۇقىرى ئۆرلەيتتى . قارىغاندا بۇ يەرنىڭ ئېگىزلىكى دېڭىز يۈزىدىن خېلى بەك ئېگىز بولسا كېرەك . بارغانسىرى نەپەس ئېلىش قېيىنلىشىۋاتاتتى . ئاپتۇبوس تاشيولدىن ئوڭغا بۇرۇلۇپ بىر تار توپا يولغا كىردى . ئالاھەزەل 20 مىنۇت ماڭغاندىن كېيىن ، سائەت ئىككىگە ئاز قالغاندا بىز مەنزىلگە يېتىپ كەلدۇق . شوپۇر ئۇستام ماشىنىنى بىر كەڭرەك جايغا توختاتتى . ھەممەيلەن ئۇيقۇلىرىنى ئاچتى . ماشىنىدىن بىر – بىرلەپ چۈشۈشكە باشلىدۇق. بالىلار ماشىنىدىن چۈشۈپلا ئۇياق _ بۇياققا قاراپ ، ئاغزى- ئاغزىغا تەگمەي :<< ھەجەپ پەيزى جايكەن >> دېيىشىپ كەتتى . ماشىنىدىن چۈشكىچە دىلنار ھەدىنىڭ سومكىسى يەرگە چۈشۈپ كېتىپ ، ئاغزى ئېچىلىپ كەتتى . ئۇنىڭ قېشىدا رەنا بار ئىدى .
_ ھەجەپ چىرايلىق سومكىكەن بۇ ،_ دېدى ئۇ ئېڭىشىپ دىلنار ھەدىنىڭ چېچىلىپ كەتكەن نەرسىلىرىنى سومكىسىغا سېلىشىپ بەرگەچ .
_ بۇ كىم ؟_ دېدى رەنا ، ئۇنىڭ قولىدا بىر پارچە رەسىم تۇراتتى . دىلنار ھەدە ئۇ رەسىمنى قولىغا ئالغۇچە مەن كۆرۈپ ئۈلگۈردۈم . ئۇ دىلنار ھەدە بىلەن بىر كىچىك ئوغۇل بالىنىڭ رەسىمى ئىكەن .
_ بۇ مېنىڭ ئىنىم ،_ دېدى دىلنار ھەدە رەسىمنى سومكىسىغا سېلىۋىتىپ .
_ ئالغاچ كەلسىڭىز بولمامدۇ ؟ بىللە ئويناپ كۆڭلى ئېچىلىپ قالاتتى ،_ دېدى رەنا تۈز كۆڭۈللۈك بىلەن .
_ ئۇ باشقا يەرگە كەتتى . بولمىسا بۇ يەرگە چوقۇم كېلەتتى .
« رەنا بەك ساددا جۇمۇ ، بۇ يا بىر خەير _ خاھلىق پائالىيتى بولمىسا ، ھېلىمۇ بىزنى ئەكىلىپ ، ئەسقەر ئاكا جىق چىقىم تارتتى .» دەپ ئويلىدىم مەن .
_ قاراپ تۇرماي ، ماشىنىدىكى نەرسىلەرنى ئۆيگە ئەكىرىشىپ بېرىڭلار ،_ دېدى ساۋۇت مۇئەللىم بىزگە قاراپ . ئالدى تەرەپتە بىر چوڭراق ئۆي ، ئۇنىڭ ئالدىدا بىر ئېغىزلىقلا بىر كىچىك ئۆي تۇراتتى . بىز نەرسىلەرنى قولمۇ قول كۆتۈرۈپ ، چوڭراق ئۆيگە ئەكىردۇق . ئۈچ ئېغىزلا ئۆي ئىكەن ، كىرىپلا بىر چوڭ ئايۋان ، سول تەرەپتە چوڭ بىر ئېغىز ئۆي ، ئوڭ تەرەپتە بولسا ئۇنىڭدىن كىچىكرەك بىر ئېغىز ئۆي بولۇپ ، ھەممىسىگە سۇپا قىلىنغان ئىدى . ئېلىۋالغان يىمەكلىكلەر كۆپ ئىدى . بىر نەچچە بوخچا يوتقان - كۆرپىمۇ تۇراتتى . يەنە ئىككى يەشىك پىۋا بار ئىدى . نەرسىلەرنى ئورۇنلاشتۇرۇپ بولغاندىن كېيىن ، پالاس، گاز ئوچاق ۋە قازانلارنى كۆتۈرۈپ ئۆينىڭ غەرب تەرىپىدىكى بىر شالاڭ چىم ئۆسكەن تۆپىلىككە چىقتۇق. بۇيەردىن پەس ئېنىق كۆرىنەتتى ، ھەم تازا ئاپتاپ چۈشەتتى . تاغنىڭ ھاۋاسى سوغۇق بولغاچ ، كىشىگە ئاپتاپ خۇشيېقىۋاتاتتى . بىز پالاسنى چىم قويۇقراق ئۆسكەن يەرگە سالدۇق ، ئوتتۇرىغا يەل - يېمىش ۋە ئىچىملىكلەرنى قويدۇق . گاز ئوچاقنى قۇراشتۇرۇپ ، قازاننى ئېسىپ ، گۆشنى سالدۇق . قارىسام چوڭلارنىڭ پىۋا ئىچكۈسى باردەك تۇراتتى . شۇڭا ئۇلارغا دەخلى قىلمايلى دەپ ئويلاپ ، بالىلارغا مەن گۆش پىشقۇچە ئەتراپنى ئايلىنىپ كېلىشكە تەكلىپ قىلدىم . ھەممىسى بىر ئېغىزدىن قوللاشتى .
_ بوپتۇ ، ئايلىنىپ كېلىڭلار، بەك يىراققا كەتمەڭلار ، بولمىسا ئېزىپ قالىسىلەر ، _ دېدى ساۋۇت مۇئەللىم .
_ بىللە بارايلى ،_ دېدىم مەن غېنىنىڭ قېشىغا كېلىپ . ئۇ جاۋاب بەرمەي باشقا يەرگە قاراپ تۇرىۋالدى . ئۇ بايىدىن بېرى توپقا قوشۇلماي بىر تەرەپتە يالغۇز ئولتۇراتتى . مەن ئەسقەر ئاكىغا قارىدىم ، ئۇ مېنىڭ ئوڭايسىزلىنىپ قالغىنىمنى كۆرۈپ ، « بولدى، مېڭىۋىرىڭلار» دېگەن مەنىدە ئىشارەت قىلدى.
مەن تۆپىلىكنىڭ غەرب تەرىپىدە بىر ئېقىن كۆرگەن ئىدىم . شۇ ئېقىننى بويلاپ ، تۆۋەنگە چۈشۈپ باققۇم كەلدى. ھەممىسى ماڭا ئەگىشىپ كېتىۋاتاتتى . قارىسام غېنىمۇ گەپ_ سۆز قىلماي ئەڭ كەينىدە كېلىۋىتىپتۇ . بۇنى كۆرۈپ خېلى خوش بولدۇم . « قارىغاندا بۇ ساياھەتنىڭ ئۇنىڭغا ئۈنۈمى بولىدىغان ئوخشايدۇ » دەپ ئويلىدىم ئىچىمدە . بىز ئېقىن بويىغا كەلدۇق . سۇدىن بىر ئوچۇم ئېلىپ ئىچىپ بېقىۋىدىم ، سۇ شۇنداق مۇزدەك ھەم تاتلىق ئىكەن . قولۇم ئازراق توڭدى .
_ بۇ يەردە قاشتېشى بارمىدۇ ؟_ دېدى جۈرئەت ، _ ئىزدەپ باقايلى .
_ بۇ يەردە تاش بەك جىق ئىكەن ، _ دېدى ئىليار ، _ قاشتېشى بولۇپ قېلىشى مۇمكىن.
_ ماۋۇ تاش بەك چىرايلىقكەن ،_ دېدى تۇرسۇنئاي .
شۇنىڭ بىلەن ھەممەيلەن تاش تەرگىلى تۇردۇق . بۇ يەردە ھەرخىل تاشلار بار ئىكەن . لېكىن بىرمۇ قاشتېشى ئۇچرىمىدى . بىز ئېقىننى بويلاپ تۆۋەنگە ماڭدۇق . بىر ئاز ماڭغاندىن كېيىن ، ئېقىن بىر تار ئارلىققا كىرىپ كەتتى .
_ كىرىپ باقامدۇق ؟ _ دېدىم ئۇلاردىن .
_ كىرىپ باقايلى ، _ دېدى رەنا .
ئېقىننى بويلاپ ، مېڭىۋەردۇق . مېڭىۋېرىپ بىر كەڭ جايغا چىقىپ قالدۇق . بۇ يەردە سۈيىنىڭ قايغان يېرى بار ئىدى . بىر تەرەپتىكى تاغنىڭ ئويۇلۇپ چۈشكەن ، تۈپتۈز تامدەك بىر يېرى بار ئىكەن . سۇ شۇيەرگە ئۇرۇلۇپ ، قېيىپ ئاقىدىكەن .
_ بۇ يەر بەك چىرايلىق ئىكەن ،_ دېدى رەنا ۋە ئۇ يۈگۈرۈپ بېرىپ ئايىقىنى سېلىۋىتىپ ، ئىشتىنىنى تۈرىۋىتىپ سۇغا چۈشتى. سۇ ئوشۇقتىن سەل ئېشىپ تۇراتتى .
_ ۋاھ ، ۋاھ ... ھەجەپ سوغۇقكەن ،_ دېدى ئۇ سەكرەپ، ۋە سۇدىن چىقىپ تۇرغان تاشقا دەسسىۋالدى. ھەممىمىز ئايىقىمىزنى سېلىپ سۇغا كىردۇق. راستلا بەك سوغۇق ئىكەن ، سوغۇق مىڭەمگە چىقىپ كەتتى . ئابدۇقەييۇملار سۇدا يۈگۈرۈشۈپ يۈرەتتى . غېنى قىرغاقتا قاراپ تۇراتتى .
_ قاراڭلار ،_ دېدى ئابدۇقەييۇم تۆۋەننى كۆرسىتىپ ،_ ئۇيەردە شاقىراتما بار ئىكەن .
ھەممىسى قىزىقىپ يۈگۈرۈشۈپ ، ئۇ كۆرسەتكەن تەرەپكە كەتتى . مەنمۇ بېرىپ قارىسام ، كىچىك بىر شاقىراتما ئىكەن، ئېگىزلىكى بەش مېتىرمۇ كەلمەيدىكەن . لېكىن بۇ بىزگە ناھايىتى پەيزى كۆرۈندى .
_ پەسكە چۈشۈپ ، تۆۋەندىن كۆرۈپ باقايلى ،_ دېدى ئىليار .
بالىلار ئايلىنىپ ، پەسكە چۈشۈشكە باشلىدى . مېنىڭ پۇتۇم بەك توڭلاپ كەتكەچكە ، ئايىقىمنى كېيىۋالاي دەپ ئارقامغا ياندىم . بايىقى يەرگە بارسام ، رەنا ھېلىقى ئويۇلۇپ چۈشكەن تامغا بىر نەرسە سىزىۋىتىپتۇ .
_ نېمە قىلىۋاتىسىز ؟_ دەپ سورىدىم مەن.
ئۇ مېنى كۆرۈپ ، سەكرەپ تۇرۇپ قولىنى پۇلاڭلىتىپ مېنى چاقىردى .
_ تىز كېلىڭ ، تىز . تىزراق بولۇڭ .
_ نېمە بولدى ؟ _ دەپ سورىدىم مەن يۈگۈرۈپ كېلىپ .
_ بۇ يەرگە ئىسمىمنى يېزىپ قويدۇم ، _ سىزمۇ يېزىپ قويۇڭە.
قارىسام ، تاش بىلەن سىجىپ رەنا دەپ يېزىپ قويۇپتۇ . مەنمۇ قولۇمغا تاش ئېلىپ ئۇنىڭ ئىسمى بىلەن ئوخشاش ئېگىزلىككە پەرھات دەپ يازدىم . بۇ تاغ توپا تاغ بولغان بىلەن خېلىلا قاتتىق ئىكەن .
_ نېمە قىلىۋاتىسىلەر ؟_ دېدى گۈلمىرە كەينىمىزدىن كېلىپ .
_ ئىسمىمىزنى يېزىپ قويىۋاتىمىز ،_ دېدى رەنا .
_ مەنمۇ يېزىپ قويايچۇ ،_ دېدى گۈلمىرە قولىغا تاش ئېلىپ .
_ مېنى شاقىراتمىغا ئاپىرىڭە ،_ دېدى رەنا ،_ مەنمۇ كۆرۈپ باقاي.
مەن ئۇنى باشلاپ ، شاقىراتما تەرەپكە ئاپاردىم . بالىلار پەستە رەسىمگە چۈشكىلى تۇرۇپتۇ . بىزمۇ پەسكە چۈشۈپ ، رەسىمگە چۈشتۇق . ئاندىن ھەممىمىز ئايىغىمىزنى كېيىۋالغىلى ئارقىمىزغا ياندۇق . شۇ ۋاقىتتا ، بايا يازغان خەتنى بىر كۆرۈپ باقاي دەپ ئاتايىتەن ئۇ يەرگە باردىم . قارىسام گۈلمىرە ئىككى ئىسىمنىڭ ئوتتۇرىسىغا قىستاپ ، ئۆزىنىڭ ئىسمىنى يېزىپ قويۇپتۇ. پاتمىغان قىسمى رەنانىڭ ئىسمىنى بۇزىۋىتىپتۇ . كۆڭلۈم بىر ئىشنى سەزگەندەك بولدى . << ھەي ، قىز بالا دېگەنزە...>> دەپ ئويلىدىم ئىچىمدە.
غېنى يول بويى يا گەپ قىلمىدى ، يا ئوينىمىدى. پەقەت بىزگە ئەگىشىپ يۈردى . بىز تاماققا ئۈلگۈرۈپ قايتىپ باردۇق. بىز كەلگەندە سائەت 5 بولغان ئىدى . قايتىپ كەلسەك ، چوڭلار ئوبدانلا تەڭشىلىپ قاپتۇ . ئەسقەر ئاكا بىلەن ھېلىقى كومپيۇتېر مۇئەللىمى ئەخمەتجان سەل قىزىرىشىپ قالغاندەك تۇراتتى. بىز قايتىپ ئۇلارنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلىغۇدەك يەرگە كەلگەندە :
_ باشقا ئادەمنى قويساڭ ئۇ باشقا گەپ ، ئاغىنەڭنىمۇ قويامسەن ؟_ دەۋاتاتتى ئەخمەتجان مۇئەللىم .
_ سەن بۇنداق ئويلىساڭ بولمايدۇ ، ئاداش ،_ دېدى ئەسقەر ئاكا ،_ ھازىر مەندىمۇ ئامال يوق .
_ ئۇنىڭ 20 ئادەمنى ئوينىغىلى ئەپچىقىشقا ئامالى بار ، ئەمما بىزنىڭ پۇلىمىزنى بېرىشكە ئامالى يوق ، _ دېدى مۇرات ئاكا .
بۇ مېنىڭ ئۇنىڭ گەپ قىلغىنىنى ئەمدى ئاڭلىشىم ئىدى . « بۇ يەردە خېلى مەسىلە باردەك قىلىدۇ » دەپ ئويلىدىم ئىچىمدە. ئەسقەر ئاكا ئۇنىڭ گېپىگە پەرۋا قىلمىغاندەك تۇراتتى . ئۇ ھەتتا مۇرات ئاكىغا قاراپمۇ قويمىدى . مېنىڭ قارىشىمچە ، ئابتۇبوسقا چىقىپ تا مۇشۇ يەرگە كەلگۈچە ، ئەسقەر ئاكىنىڭ نەزىرىدە ئۇ مەۋجۈت ئەمەستەكلا ئىدى. قىززىق ، ئۇنىڭ مۇرات ئاكا بىلەن مۇناسىۋىتى مۇشۇنداق ناچار تۇرۇپ ، نېمىشقا ئۇنى بىللە ئېلىپ چىقتىكىنە؟
ئۇلار بىزنىڭ قايتىپ كەلگىنىمىزنى كۆرۈپ ، ئۇلار تاكاللىشىشنى توختاتتى . شۇنداقتىمۇ ئەخمەتجان مۇئەللىم ئۇنىغا تەتۈر قارىۋالدى. نۇسرەت ھەدە ۋە خۇرشىدە ھەدە قازان بېشىدا پايپىتەك بولۇپ يۈرەتتى . بىز كېلىپ پالاسنىڭ بىر چېتىدە ئولتۇردۇق . شورپىنىڭ تەييار بولۇشىغا ئۈلگۈرۈپ كەلگەن ئىدۇق . شورپا كەلتۈرۈلدى. نۇسرەت ھەدە شورپىنى ئۇسسىدى ، گۈلمىرە بىلەن تۇرسۇنئاي توشۇدى. رەنا بىلەن ئۇدۇل ئولتۇرۇپ قالغان ئىدىم ، ئۇنىڭ كۆزۈم ئۇچرىشىپ قېلىپ ، ئىككىمىز بىردەم بېقىشىپ قالدۇق .
_ رەنا ، بۇ سېنىڭ ئاداش ،_ گۈلمىرە شورپىنى ئۇزاتتى . رەنا ئالاي دەپ تۇرۇشىغا ، شورپا قاچىسى بىلەنلا رەنانىڭ قۇچىقىغا چۈشتى . رەنا ئورنىدىن سەكرەپ تۇرۇپ كەتتى .
_ پا .... ھەجەپ كۆيۈپ كەتتى ،_ دەپ ئىشتىنىنىڭ شورپا تۆكۈلگەن يېرىنى سىقىشقا باشلىدى.
_ ۋاي ، خاپا بولما ئاداش ، قولۇمدىن چۈشۈپ كەتتى ،_ دېدى گۈلمىرە ئەپۇ سوراپ . ئەمما ئاۋازى ئانچە سەمىمىي ئەمەس ئىدى ، چىرايىدىن <<ئوبدان بولدى>> دېگەندەك ئالامەتلەر چىقىپ تۇراتتى . رەنا ئاۋازىنى چىقارمىغىنى بىلەن ، كۆزلىرىدىن ياش ئېقىۋاتاتتى .
_ ئاۋۇ تەرەپكە بېرىپ سوغۇق سۇدا يۇيىۋىتەيلى ،_ دېدى زۇلپىيە ئۇنىڭ قولىدىن تارتىپ . ئۇلار كەتتى .
_ سەن ئولتۇرمامسەن ، نېمىگە تۇرىۋالدىڭ ؟_ دېدى ئابدۇقەييۇم ماڭا قاراپ . بايا مەن ئىختىيارسىز ئورنۇمدىن تۇرۇپ كېتىپتىمەن . مەن ئاستا ئولتۇردۇم . كۆزۈمنىڭ قىرىدا گۈلمىرەگە قاراپ قويدۇم. ئۇ ھىچ ئىش بولمىغاندەك ئولتۇراتتى . << ئۇ قەستەن قىلدى ،_ دەپ ئويلايتتىم ئىچىمدە ،_ ھەجەپ ئىچى زەھەر قىزكەن بۇ .>> بىردەمدىن كېيىن رەنالار قايتىپ كەلدى. ئۇ خېلى يىغلىغان ئوخشايدۇ . كۆزلىرى قىزىرىپ قالغان ئىدى.
_ خېلى ياخشى بولۇپ قالدىڭىزمۇ ؟_ دەپ سورىدىم مەن . ئۇ بېشىنى لىڭشىتتى . لېكىن كۆيۈپ قالغان يەرنىڭ ئۇزۇنغىچە ئېچىشىدىغانلىقىنى بىلەتتىم .
بىردەم پاراڭلىشىپ ئولتۇردۇق . بىز قايتىپ كەلگەندىن كېيىن ، ئۇلار پىۋا ئىچمىدى. بىزدىن تارتىنغان بولسا كېرەك . ئەسقەر ئاكا شوپۇر ئۇستامنى گىتتار چېلىپ بېرىشكە تەكلىپ قىلدى . ئۇ گىتتارنى شۇنداق ياخشى چالىدىكەن . يېقىملىق ناخشا ئاۋازى بىلەن ساپ تاغ ھاۋاسى قوشۇلۇپ ، كىشىنى مەستخۇش قىلىۋەتتى .
_ ھوي ،ھوي ، _ دەپ توۋلىدى نادىر دوختۇر بىر چاغدا ، _ بۇ كىمنىڭ چاپىنى ؟
ئۇ يۈگۈرۈپ بېرىپ ، بىر چاپاننىڭ ئۈستىدىن بىر تاماكا قالدۇقىنى ئېلىۋەتتى . ئارقىدىن دىلنار ھەدە يۈگۈرۈپ بېرىپ چاپاننى قولىغا ئالدى .
_ ئۇۋ .... ،- دەپ ئېچىگە تارتتى دىلنار ھەدە ، _ قاراپراق تاشلىسىڭىز بولمامدۇ ؟
_ كەچۈرۈڭ ، _ دېدى نادىر دوختۇر ، _ قارىمايلا تاشلاپتىمەن . ھېلىمۇ ياخشى كۆيمەپتۇ .
_ كۆيمەپتۇ دېگىنىنى ، _ دېدى دىلنار ھەدە ، _ قاراڭ ، رەختى كۆيمىگىنى بىلەن ، ئاپئاق تۈگمىسى سارغىيىپ قاپتۇ .
_ كەچۈرۈڭ ، _ دېدى نادىر دوختۇر خېجىل بولۇپ .
_ بولدى ، بولدى ، _ دېدى دىلنار ھەدە ، _ ھىچقىسى يوق.
ساۋۇت مۇئەللىم ئۆزىنىڭ رەقەملىك سىن ئېلىش ئاپپاراتىنى ئېلىۋاپتىكەن . ھەممىمىزنى سىنغا ئېلىپ قويدى . كەچ سائەت 6 دىن ئاشقاندا بىز نەرسىلەرنى يىغىشتۇرۇپ قايتتۇق . پىلان بويىچە ئەتە كانغا بېرىپ كۆرۈپ باقماقچى بولدۇق . ئەسقەر ئاكا ياتىدىغان يەرنى ئورۇنلاشتۇردى . سول تەرەپتىكى چوڭ ئۆيدە ئاياللار ۋە قىزلار ياتىدىغان بولدى . ئوڭ تەرەپتىكى كىچىكرەك ئۆيدە چوڭ ئەرلەر ، ئايۋاندا بىز ئوغۇللار ياتىدىغان بولدۇق . ئەسقەر ئاكا سىرتتا ئايرىم سېلىنغان بىر ئېغىز ئۆي بار ئىكەن ، شۇنىڭدا يالغۇز ياتماقچى بولدى. چۈنكى ئۇنىڭ دېيىشىچە، ئۇ بەك قاتتىق خورەك تارتىدىكەن.
سائەت يەتتىلەردە ، بايا پالاس سېلىپ ئولتۇرغان تۆپىلىككە باردىم . ئۇ يەردىن كۈننىڭ پېتىشىنى ئېنىق كۆرگىلى بولاتتى . مەن ئېگىزرەك بىر تاشنىڭ ئۈستىگە چىقىپ ئولتۇردۇم . كۈن پاتاي دەپ قالغان ئىدى . شەھەردە مۇنداق مەنزىرىنى كۆرگىلى بولمايتتى .
_ بۇ يەردە نېمە قىلىۋاتىسىز ؟
بۇرۇلۇپ قارىسام ، ئارقامدا رەنا كۈلۈپ تۇرۇپتۇ .
_ كۈننىڭ پاتقىنىنى كۆرۈپ ئولتۇردۇم ،_ دېدىم مەن .
_ قولۇمدىن تارتىۋىتىڭە ، مەنمۇ كۆرەي ،_ دېدى رەنا . ئۇنىڭ قولىدىن تارتىپ تاشنىڭ ئۈستىگە چىقاردىم . ئىككىمىز بىللە ئولتۇرۇپ ، كۈن پېتىش مەنزىرىسىنى تاماشا قىلدۇق . بۇ مېنىڭ ساياھەتكە چىقىشتىن ئىلگىرى خىيال قىلغىنىمدەكلا بولدى . شۇ تاپتا كۆڭلۈم شادلىققا تولغان ئىدى. خېلى ئۇزاقتىن كېيىن ئېغىز ئاچتىم ؛
_ كۆيگەن يېرىڭىز قانداقراق ؟
_ سەل ئېچىشىۋاتىدۇ. ئەمما كېرەك يوق .
بىز جىمىپ قالدۇق . سەل ئۆتكەندىن كېيىن رەنا :
_ سىز ئالىي مەكتەپتە قايسى كەسىپتە ئوقۇشنى ئويلىشىۋاتىسىز ؟ _ دەپ سورىدى .
_ تېخى ئويلاشمىدىم .
_ بىرەر قىزىقىشىڭىز باردۇ ؟
_ بولۇشىغۇ بار ، ئەمما قىزىقىشىم بەك كۆپ بولغاچقا قايسىسىنى تاللاشنى بىلەلمەۋاتىمەن ،_ دېدىم مەن.
ئۇ بۇ گەپنى ئاڭلاپ كۈلۈپ كەتتى .
_ سىزچۇ ؟ قايسى كەسىپتە ئۇقۇشنى ئويلاشتىڭىزمۇ ؟ _ دېدىم مەن .
_ مەنما ؟ _ دېدى ئۇ ئويلىنىپ ،_ مەن ئەدەبىياتتا ئوقۇيمىكىن دەۋاتىمەن .
_ ياخشى ئويلاپسىز ،_ دېدىم مەن ،_ سىزنىڭ يېزىقچىلىقتا قابىلىيىتىڭىز بار .
_ مەنمۇ شۇنداق ئويلايمەن ،_ دېدى ئۇ ۋە ئارقىدىن ئىتتىك ماڭا قاراپ ،_ قارىغاندا سىز مېنى خېلى چۈشىنىدىكەنسىز ھە ؟!
_ ھە ... ھەر .. ھالدا خېلى چۈشىنىمەن ،_ دېدىم مەن دۇدۇقلاپ ، ئۇنىڭ بۇ گېپىدىن خىجىل بولۇپ تەمتىرەپ قالغان ئىدىم . ئۇ مېنىڭ بۇ ھالىتىمىنى كۆرۈپ كۈلۈپ كەتتى . مەنمۇ كۈلدۈم . بىز شۇنداق بىردەم پاراڭلشىپ ئولتۇرغاندىن كېيىن ، قاراڭغۇ بولۇپ كەتتى . بىز قايتتۇق . ئۆيگە قايتىدىغان يولدا بىر نەچچە قورام تاش بار ئىدى . شۇ تاشنىڭ كەينىدىن ئىككى ئادەمنىڭ ئاۋازى ئاڭلاندى.
_ سىز نىمىشقا ماڭا بۇنداق مۇئامىلە قىلىسز ؟_ دېدى ئايال كىشى . بۇ نۇربىيە ھەدىنىڭ ئاۋازى ئىدى.
_ مەن سىزگە دېدىمغۇ ، بىزنىڭ ئىشىمىز ئاللىبۇرۇنلا تۈگىگەن ، ئەمدى تولا ماڭا يېپىشىۋالماڭ ،_ دېدى ئەر . بۇ ئەسقەر ئاكىنىڭ ئاۋازى ئىدى . بىز تىز مېڭىپ بۇ يەردىن ئۆتۈپ كەتتۇق .
كۆپچىلىك ئايۋاندا شام يورۇقىدا پاراڭلىشىپ ئولتۇراتتى . بىزمۇ ئولتۇرۇپ بىردەم قىززىق پاراڭ سىلىشتۇق . بىر دەمدىن كېيىن ئەسقەر ئاكا ئايۋانغا كىردى. ئۇ يالغۇز ئىدى . مەن ئۇنىڭغا دىققەت قىلدىم . ئۇ ھىچ ئىش بولمىغاندەك كېلىپ ئولتۇرۇپ ، پاراڭغا قېتىلدى...
ھەممىمىزنى ئۇيقۇ بېسىشقا باشلىدى. بۈگۈنكى تۆت سائەت ئاپتوبۇستا ئولتۇرۇش ۋە بىزنىڭ چۈشتىن كېيىنكى ئېقىننى بويلاپ باسقان يولىمىز بىزنى ئوبدانلا چارچاتقان ئىدى. كۆپچىلىك بىرىنىڭ كەينىدىن بىرى ئەسنەشكە باشلىدى . بۇ چاغدا نۇربىيە ھەدە سىرتتىن قايتىپ كىردى . كۆزلىرىدىن ئۇزاق يىغلىغانلىقى چىقىپ تۇراتتى . ئۇ گەپ قىلماي بىر چەتكە بېرىپ ئولتۇردى . يەنە بىر چەتتە بايىدىن بىرى بىر ئېغىزمۇ گەپ قىلمىغان غېنى ئولتۇراتتى . سائەتكە قارىسام ، 9 غا چارەك سائەت قاپتۇ .
_ ئەمدى ئۇخلايلى ،_ دېدى ئەسقەر ئاكا ،_ دىلنار ، سىز ماۋۇ سىڭللىرىم بىلەن بىللە جاي راسلىسىڭىز بوپتىكەن .
_ ماقۇل ، _ دېدى دىلنار ھەدە.
بۇ يەردە بۇرۇن ئىشلەتكەن كۆپىلەر بار ئىكەن . بىز ئوغۇللارغا شۇ كۆپىلەرگە كىرلىك سېلىپلا ئورۇن راسلاپ بەردى . قىزلارغا ماشىنىدا ئەپكەلگەن يېڭى كۆپىلەردە ئورۇن راسلاندى.
_ خاپا بولماڭلار، _ دېدى ئەسقەر ئاكا ، _ ئادەم كۆپ بولغاچ كۆرپە يېتىشمىدى. ئوغۇلبالا بولغاندىكىن، مۇنچىلىك جاپاغا چىدايسىلەرغۇ ؟
_ ئەلۋەتتە ، ھىچقىسى يوق ،_ دىيىشتۇق بىز.
قىزلار ئۆزىنىڭ ئۆيىگە كىرىپ كەتكەن ئىدى. سوغۇق بولغاچقا كىيىمنى سالماي پۈتۈن يېتىشقا توغرا كەلدى . مېنىڭ ھاجەتكە چىققۇم كېلىپ سىرتقا چىقتىم . قايتىپ كىرىۋاتسام ، ئىككى ئادەم ئۆيدىن ئانچە يىراق بولمىغان جايدا تۇرۇپتۇ . مەن قاراڭغۇدا ئۇلارنىڭ نادىر دوختۇر بىلەن ئەسقەر ئاكا ئىكەنلىكىنى ئاران ئىلغا قىلدىم.
_بوپتۇ ، سېنىڭ سىڭلىمغا قىلغانلىرىڭنىڭ ھېسابىنى كېيىن قىلاي ، _ دېدى نادىر دوختۇر ، _ ساڭا قىلغان ياخشىلىقىمغا مۇشۇنداق جاۋاپ قايتۇرامسەن ؟
_ سەن ئۇ ئىشنى تولا پەش قىلۋەرمىگىن ، _ دېدى ئەسقەر ئاكا ، _ ئۇ ئىشتا سەنمۇ ئاز پايدا ئالمىدىڭ .
ئۇلار مېنى كۆرۈپ پارىڭىنى توختاتتى . مەن ئىتتىك مېڭىپ، ئۆيگە كىرىپ كەتتىم . « ئەسقەر ئاكىنىڭ ئىشلىرى نىمانداق كۆپ ؟ » دەپ ئويلىدىم ئىچىمدە .
كىرسەم ، ھەممە ئوغۇللار ئۇخلىشىپ قاپتۇ . مەنمۇ ئورنۇمغا كىرىپ ياتتىم .

تولۇق ئوقۇش

تاغدىكى سىرلىق دېلو-2

مەن بىر رازۋېدكا ھېكايىسى مەستانىسى. بۇمېنىڭ تۇنجى رازۋېدكا ھېكايەم . تورداشلارنىڭ ياقتۇرۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن

ئاپتورلۇق ھوقۇقىغا ھۆرمەت قىلىڭ! خالىغانچە كۆچۈرمەڭ ! ئ

تاغدىكى سىرلىق دېلو

ئاپتورى: بۇغرا ئەنۋەر

رازۋېتكا ھېكايىسى

2

بۈگۈن 1 –ماي ئەمگەكچىلەر بايرىمى . پۈتۈن خىزمەتچىلار يەتتە كۈن دەم ئېلىش قويۇپ بېرىلدى. بىز ئالىي مەكتەپ ئىنتىھانىغا تەييارلىق قىلىۋاتقاچقا ئۈچ كۈنلا قويۇپ بەردى . بۈگۈن ھېلىقى دېيىشىپ قويغان بويىچە يولغا چىقىدىغان كۈن ئىدى . مەن سومكامغا يولدا يەيدىغان نەرسىلەردىن باشقا ، يەنە بىر نەچچە پەننىي كىتاب ، بىر پارچە رازۋېتكا ھېكايىلەر توپلىمى ، ئەۋرىشكە يىغىدىغان قۇتا، بىر نەچچە سۇلياۋ خالتا ، لوپا ئەينەك ، قولچىراق ، كېچىك قىسقۇچ دېگەندەك ئېسىمگە كەلگەن نەرسىلەرنىڭ ھەممىسىنى ئېلىۋالدىم . چۈنكى مەن بىئولوگىيەگىمۇ بەك قىزىقاتتىم . مۇشۇ ۋاقىتقىچە خېلى كۆپ ئۆسۈملۈك ئەۋرىشكىسى يىغقان ئىدىم . سائەتكە قارىسام 9 غا 15 مېنۇت قاپتۇ . مەن سومكامنى ئېسىۋالدىم .
_ دادا، ئاپا . ئەمىسە مەن ماڭدىم ، _ دېدىم مەن .
_ قاچان قايتىپ كېلىسەن ؟_ سورىدى دادام .
_ ئېنىق ئەمەس ، بىر – ئىككى قونۇشىمىز مۇمكىن. بىز بارىدىغان يەرنى بەك يىراق بىر چەت جاي دەيدۇ . ئادەممۇ تۈزۈك يوقمىش . ئىشقىلىپ قەيەر بولسۇن 3 كۈن ئىچىدە قايتىپ كەپ بولىمىز . خاتىرجەم بولۇڭ دادا، بىزنى مۇئەللىم بىللە ئاپىرىدۇ .
_ ھە ،بوپتۇ ،_ دېدى دادام ۋە يانچۇقىدىن پۇل ئالدى _ مە ، بۇنى يېنىڭغا سېلىۋال ، لازىم بولۇپ قالىدۇ.
مەن پۇلنى ئېلىپ يانچۇقۇمغا سالدىم .
_ خوش، خۇداغا ئامانەت_ دېدىم ئىشىكتىن چىقىپ كېتىپ بېرىپ .
_ خۇداغا ئامانەت .
سائەت 9 دا مەكتەپ ئالدىدا يىغىلماقچى بولغان ئىدۇق . مەن دەل ۋاقتىدا يېتىپ باردىم . قارىسام مۇئەللىم بىر نەچچە كىشى بىلەن بىر ئارابۇس يېنىدا پاراڭلىشىپ تۇرۇپتۇ . بېرىپ ھەممەيلەن بىلەن قول ئىلىشىپ كۆرۈشتۈم . مۇئەللىم ماڭا ئابتۇبۇسقا چىقىشىمنى ئېيتتى . ئاپتوبۇسقا چىقىپ قارىسام ، ھەممە ساۋاقداشلىرىم كېلىپ بوپتۇ ، ئۇلار دەرس دېسە ۋاقتىدا كەلمىگىنى بىلەن ، ئويۇن دېسە ھەممىسى مۇشۇنداق بالدۇر كېلىدىكەن . ئوغۇللاردىن ئابدۇقەييۇم ، جۈرئەت ، ئلىيار قاتارلىقلار بار ئىدى . قىزلاردىن رەنا ، گۈلمىرە، زۇلپىيەۋە تۇرسۇنئايلار بارئىدى . ئوغۇللار بىلەن بىر- بىرلەپ كۆرۈشىۋېتىپ ، ناتونۇش بىر بالىنى كۆرۈپ قالدىم . ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشمەكچى بولۇپ قول تەڭلىۋىدىم ، ئۇ قولىنى ماڭا بەرمىدى . ئۇ دېرىزىدىن سىرتقا قاراپ ، خىيال سۈرۈپ ئولتۇراتتى . مەن سەل ئوڭايسىزلىنىپ ، ئابدۇقەييۇمىنىڭ قېشىغا بېرىپ ئولتۇردۇم.
_ ئۇ كىم ؟ _ دەپ سورىدىم مەن سومكامنى جايلاشتۇرىۋالغاندىن كېيىن .
_ بىلمەيمەن ،_ دېدى ئابدۇقەييۇم ،_ ئۇ ئاۋۇ مۇئەللىمنىڭ تونۇشلىرى بىلەن بىللە كەلگەن. بايىدىن بېرى مۇشۇنداق گەپ قىلماي ، ئۆزىدىن باشقا ھىچكىم يوقتەك ئولتۇردى . غەلىتە بىر ئاداشكەن .
_ ئەمىسە ئاۋۇ پەستە تۇرغانلار كىملەركەن ؟_ دەپ سورىدىم مەن ماشىنا يېنىدا پاراڭلىشىپ تۇرغانلارنى كۆرسىتىپ .
ئابدۇقەييۇم ئېغىز ئاچقۇچە ، ئالدىمىزدىكى رەتتە ئولتۇرغان جۈرئەت گەپكە قوشۇق سالدى :
_ مۇئەللىمىنىڭ دوستلىرى ئىكەن ، بۇ قېتىمقى ساياھەتنى ئاشۇلار ئۇيۇشتۇرغان ئوخشايدۇ .
_ تېخى ياخشى ئەمەسمۇ ،_ دېدى ئۇنىڭ يېنىدا ئولتۇرغان ئىليار ،_ شۇلار ئۇيۇشتۇرغاندىكىن شۇلار پۇل چىقىرىدۇ دېگەن گەپ .
_ بەلكىم شۇنداقتۇ ، _ دېدى جۈرئەت ،_ بىزدىن يا پۇل يىغمىدى،مۇئەللىمدىن سورىساقمۇ ئېنىق بىر نېمە دېمىدى. ياكى سىنىپنىڭ پۇلىنى ئىشلىتەمدۇ تېخى.
_ سىنىپنىڭ پۇلى ھېچنىمىگە يەتمەيدۇ ،_ دېدى رەنا ، ئۇ گېپىمىزنى ئاڭلاپ ، قېشىمىزغا كەلگەن ئىدى، _ بۇ مەۋسۈمدە بەك جىق چىقىم بولۇپ كەتتى .
سىنىپنىڭ << مالىيە >> سىنى رەنا باشقۇراتتى . ئۇ بۇنداق ئىشلارغا چىۋەر ، چاققان ئىدى .
_ چىقىم دېدىڭىزما ؟ _ دېدى ئابدۇقەييۇم چاقچاقنى باشلاپ ، _ شەخسي چىقىم ئەمەستۇ ؟
_ ھە ،راست ، ماۋۇ ئايىقىڭىزنى شۇ پۇلغا ئالمىغانسىز ؟ _ دېدى جۈرئەتمۇ چاقچاق قىلىپ .
_ ئۇنداق دېمەڭلار ،_ دېدىم مەن ئۆزۈمنى باسالماي ،_ رەنا ئۇنداق ئىشنى ھەرگىز قىلمايدۇ .
_ ۋوي ، ۋوي ! _ ھەر ئىككىسى توۋلىشىپ كەتتى ،_ گەپ مۇنداقمۇ يە ؟ _ ئىككىسىنىڭ ماسلىشىپ تۇرۇپ مېنى تېرىكتۈرىشى يەنە باشلاندى ،_ ئىككىڭلاردا بىر گەپ بارمۇ نېمە ؟
_ نېمە گەپ باركەن ؟ _ دېدىم مەن قىزىرىپ. مەن چاقچاقلىقىنى بىلمەي بۇ گەپكە ئارىلىشىپ قالغىنىمغا پۇشايمان قىلغان ئىدىم . ئەمدى بۇلار خېلىغىچە مېنى تىرىكتۈرەتتى .
_ ئىككىڭلار شېرىك ئوخشىمامسىلەر؟_ دېدى ئابدۇقەييۇم.
_ پەرھاتنىڭ ماۋۇ چاپىنىنى ھەجەپ بۇرۇن كۆرمەپتىكەنمەن ، يېڭى ئالدىڭما ؟_ دېدى جۈرئەت ،_ سىنىپنىڭ پۇلىنى مۇشۇ ئىككىڭلار خەجلەپ بوپسىلەردە .
_ بولدى قىلە ،_ دېدىم مەن تىرىكىپ .
_ ھەئە ، بىز تازا خەجلىدۇق . قانداق ؟ _ دېدى رەنا ، _ ئىچىڭلار قايناپ كەتتىمۇ ؟
_ ياقەي ، ئىككى ئادەم خەجلىگەن بولسا ، بۇ يەنىلا ئومۇمنىڭ چىقىمى بولىدۇ دە ھە ! پەرھات ! _ دېدى ئابدۇقەييۇم .
ئاپتۇبۇستىكى ھەممىسى كۈلۈشۈپ كەتتى . ئۇلار كۈلگەچ مېنى نوقۇپ قوياتتى . مەن خىجىل بولۇپ قىزىرىپ كەتتىم . بۇلار دائىم مۇشۇنداق رەنا ئىككىمىزنى بىر بىرىمىزگە چاپلاپ چاقچاق قىلاتتى . مەن بولسام مۇنداق چاقچاق ئالدىدا نېمە دېيىشىمنى بىلەلمەي قالاتتىم . ئەمما رەنا مىجەزى ئوچۇق ،خۇشچاقچاق قىز بولغاچ مۇنداق چاقچاقلارغا پەرۋا قىلمايتتى . مەن نېمە دېيىشىمنى بىلمەي باشقا تەرەپكە قارىۋالدىم، بۇ چاغدا بايىقى ماڭا قولىنى بەرمىگەن ئاداشقا كۆزۈم چۈشتى. ئۇ خۇددى ھىچنىمىنى ئاڭلىمىغاندەك ، دېرىزىدىن سىرتقا قاراپ ، ئۈنسىز ئولتۇراتتى . << راستلا غەيرى ئاداشكەن بۇ >> دېدىم ئىچىمدە.
_ ھەجەپ كۈلۈپ كەتتىڭلارغۇ ؟_ 27 - 28 ياشلار ئەتراپىدىكى بىر ئاچا دىمەتلىك بىر ياش قىز ئاپتۇبۇسقا چىقتى ،_ يۇمۇر ئېيتىشىۋاتامسىلەر ؟ مەنمۇ ئاڭلايچۇ ، مەنمۇ يۇمۇرغا بەك ئامراق .
ئۇ بېرىپ ھېلىقى غەلىتە ئاداشنىڭ قېشىدا بىز تەرەپكە بۇرۇلۇپ قاراپ ئولتۇردى. ئۇ چىققاندىن كېيىن ، ھەممىمىز جىمىپ قالدۇق .
_ ياق ، يۇمۇر ئېيتمىدۇق ، _ دېدى ئابدۇقەييۇم ،_ سىز مۇئەللىمنىڭ دوستى بولامسىز ؟
_ ياق ، ئۇنىڭ دوستىنىڭ دوستى بولىمەن ،_ دېدى ئۇ كۈلۈپ تۇرۇپ .
قارىغاندا ئۇ بەك ئوچۇق مىجەزلىك قىز ئىدى. باشقا چوڭلارمۇ بىر –بىرلەپ چىقىشقا باشلىدى . ئۇلار شوپۇرنى قوشقاندا ئالتە ئەر ، ئۈچ ئايال ، جەمئىي توققۇز ئادەم چىقتى . ماۋۇ ئوچۇق مىجەزلىك قىزنى قوشقاندا ، چوڭلار دەل ئون كىشى ئىدى . شوپۇر ئەڭ ئاخىرىدا چىقىپ ماشىنىنى قوزغىدى .
_ ئاچا ، سىزنى نېمە دەپ چاقىرساق بولىدۇ ؟_ دەپ سورىدىم مەن .
_ ئىسمىم دىلنار،_ دېدى ئۇ كۈلۈپ ،_ سىزنىڭچۇ ؟
_ پەرھات ،_ دېدىم مەن ئۇنىڭغا ،_ يېنىڭىزدا ئولتۇرغىنى سىزنىڭ ئىنىڭىزمۇ ؟
_ ياق ، ئۇ ئاۋۇ شوپۇرنىڭ يېنىدىكى ئورۇندا ئولتۇرغان ئادەمنىڭ ئىنىسى ،_ ئۇ بېشىنى ئالدىغىراق قىلىپ ، ئاۋازىنى پەسلەتتى . ئاڭلاپ تۇرغانلىرىمىزمۇ بېشىمىز يېقىن ئەكەلدۇق .
_، مەن بىر پىسخولوگىيە دوختۇرى ،_ دېدى ئۇ گېپىنى داۋام قىلىپ ،_ بۇ بالا مېنىڭ بىمارىم . بۇ قېتىمقى ساياھەتنى مۇشۇ بالىنىڭ ئاكىسى ئورۇنلاشتۇرغان . تەڭتۇش بالىلار بولسا ، ئۇنىڭ داۋالىنىشىغا پايدىلىق ، شۇڭا سىلەرنىمۇ بىللە ئېلىۋىلىشنى مەن ئوتتۇرىغا قويغان ئىدىم.
_ مۇنداق دەڭ ، _ دېدى ئابدۇقەييۇم ،_ << بۇغداينىڭ بانىسىدا قارىمۇق سۇ ئىچىپتۇ >> دېگەندەك ئىش بوپتۇدە بىزگە . بۇ ساياھەت ئەسلى ئۇنىڭ ئۈچۈن ئىكەندە.
_ ئەمىسە ئۇنىڭ ئائىلىسى بەك باي ئوخشىمامدۇ ؟_ دەپ سورىدىم مەن .
_ شۇنداق ، ئۇنىڭ ئاكىسى چوڭ سودىگەر ،_ دېدى دىلنار ھەدە ،_ ئۇ بۇ ئىنىسىگە بەك ئامراقكەن . ئۇنىڭ ساقىيىشى ئۈچۈن قىلمىغىنى قالمىدى .
_ بۇ بالا زادى نېمە بوپتۇ ؟_ دەپ سورىدىم مەن .
_ ئۇ جىمغۇرلۇق كېسىلىگە گىرىپتار بولغان .
_ جىمغۇرلۇق كېسىلى ؟ _ دېدى جۈرئەت چۈشەنمەي .
_ بۇ بىر پىسخىكىلىق كېسەل ، _ دېدىم مەن ئۇنىڭغا چۈشەندۈرۈپ _ بۇنداق كېسەل بولغانلار ، باشقىلار بىلەن ئەركىن پاراڭلىشالمايدۇ ، ئىجتىمائىي ئالاقىلەردىن ئۆزىنى قاچۇرىدۇ . تۇرۇپ ئانچە _ مۇنچە گەپمۇ قىلىپ قالىدۇ . لېكىن كۆپىنچە ھالدا ھىچكىم يوقتەك ئۆز دۇنياسىدا ياشايدۇ .
_ ھە ، ئاجايىپ كېسەلكەن،_ دېدى رەنا ئويلانغان ھالدا.
_ بۇ ئىنىم ھەجەپ ئېنىق بىلىدىكەنغۇ ،_ دېدى دىلنار ھەدە ،_ بۇ كېسەلنىڭ ئالامەتلىرى دەل سىز دېگەندەك بولىدۇ . كېسەلنىڭ پەيدا بولۇش سەۋەبىنى بىلەلىسەك داۋالاشقا چوڭ ياردىمى بولاتتى . .
_ سىز بىلدىڭىزمۇ ؟_ دېدىم مەن .
_ ياق ، بىلگەن بولسام بۇ قېتىمقى ساياھەتنى ئورۇنلاشتۇرۇش ھاجەتسىز ئىدى . .
_ ئەمىسە ئاۋۇ دوختۇر نېمىگە كەلدى ؟ _ دېدىم مەن ئالدى تەرەپتە ئولتۇرغان كىشىنى كۆرسىتىپ ،_ ئۇمۇ بۇ بالىنى داۋالاشقا مەسئۇلمۇ ؟
_، ياق، ئۇ مۇشۇ بالىنىڭ ئاكىسىنىڭ يېقىن دوستى ، سىز ئۇنى تونۇمسىز ؟_ دەپ سورىدى دىلنار ھەدە .
_ ياق ، تونۇمايمەن ،_ دېدىم مەن جاۋابەن .
_ ئەمىسە ئۇنىڭ دوختۇرلىقىنى نەدىن بىلدىڭىز ؟ _ دېدى ئۇ ھەيران بولۇپ .
_ ئۇنىڭ قولىغا قاراپچۇ ، بايا مەن كۆرۈشكەندە ئۇنىڭ قولىغا دىققەت قىلغان ئىدىم ،_ دېدىم مەن ئۇنىڭ ھەيران قالغانلىقىدىن مەمنۇن بولۇپ ،_ ئۇ دوختۇر بولغاچقا دائىم ئوپىراتسىيەگە قاتنىشىپ تۇرىدۇ. ئوپراتسىيە يىپى ئىنتايىن ئىنچىكە ھەم پۇختا يىپ بولۇپ ، تىككەن چاغدا قولنىڭ ئىككى بېگىز بارمىقىنىڭ ئۇچىدا ئاسانلا ئىز قېپقالىدۇ . ئەمما بۇ توقۇمىچىلىق ئىشچىلىرىنىڭ قولىدىكىدەك ئېنىق بولمايدۇ . قارىسام، ئۇ تېخى كېچىچىلا بىر ئوپراتسىيەگە قاتنىشىپتۇ . بىر كېچە ئۇخلىمىغانلىقى چىرايىدىن چىقىپ تۇرىدۇ ، قاراڭلار ، ھازىر ئۇخلاپ قاپتۇ .
_ ۋۇي ، بۇ ئىنىم بەك يامانكەنغۇ ،_ دېدى دىلنار ھەدە ھەيران قىلىپ .
_ ئۇ دېگەن بىر رازۋېتكا مەستانىسى ، _ دېدى ئابدۇقەييۇم چۈشەندۈرۈپ ، _ سىز شېرلوك ھولمېسنى بىلمەمسىز ؟ ئۇ خۇددى شۇنىڭغا ئوخشاش ، بۇنچىلىك ئىش ئۇنىڭغا ھىچ گەپ ئەمەس .
_ بەك ئاشۇرىۋەتتىڭ ،_ دېدىم مەن ،_ مېنى شېرلوك ھولمىس بىلەن سىلىشتۇرۇش خۇددى جىن چىراقنى ئاي بىلەن سىلىشتۇرغاندەك ئىش بولدى. ئۇ دېگەن دۇنيادىكى ئەڭ قابىل رازۋېتچىك .
_ لېكىن سىزمۇ راستلا بەك ئاقىللىق ، _ دېدى رەنامۇ . ئۇنىڭ كۆزلىرىدىن ماڭا بولغان قايىللىق چىقىپ تۇراتتى . بۇنى كۆرۈپ چىن كۆڭلۈمدىن خۇشال بولۇپ كەتتىم .
_ باشقىلارنىڭمۇ نېمە ئىش قىلىدىغىنىنى دەپ بېقىڭە ،_ دېدى دىلنار ھەدە .
ئاپتوبۇستىكىلەرنىڭ ھەممىسى سۆھبىتىمىزگە قىزىقىپ قالغان ئىدى . ھەممىسىنىڭ دىققىتى ماڭا بۇرالدى .
_ ئاۋۇ ئالدىدا ئولتۇرغان ، كۆزەينەك تاقىۋالغان ئاكىڭىز نېمە ئىش قىلىدۇ، تېپىپ بېقىڭا ،_ دېدى دىلنار ھەدە . ئۇ ماڭا بەكلا قىزىقىپ قالغاندەك تۇراتتى . ئەمما مەن شۇ تاپتا خىجىللىقتا قالغان ئىدىم . ھەممىسى ماڭا تىكىلىپ تۇراتتى . ئۇ كۆزەينەكلىك ئادەممۇ قىزىقىپ قاراپ تۇراتتى .
_ ئۇ بىر كومپيۇتېر ئوقۇتقۇچىسى ئىكەن ،_ دېدىم مەن .
_ قانداق بىلىۋالدىڭ ؟ _ دەپ سورىدى ئۇ كۆزەينەكلىك ئادەم ھەيران قېلىپ ،_ تېخى سېنى پو ئېتىۋاتىدۇ دەپتىمەن .
_ يەنىلا شۇ قولىڭىزدىن ، قاراڭ ، ئوڭ قولىڭىزنىڭ بىغىشىنىڭ ئىچ ئوڭ تەرىپىدە بىر قاپارتقۇ تۇرىدۇ . بۇ ئۇزۇن مەزگىل كومپيۇتېر مائۇسى ئىشلەتكەنلەردە بولىدىغان قاپارتقۇ. بۇنىڭدىن سىزنىڭ كومپيۇتېر بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلىڭىزنى بىلدىم .
_ ئەمىسە ئوقۇتقۇچىلىقىمنىچۇ ؟
_ بۇ ئازراق دادىللىق بىلەن قىلىنغان پەرەز ، _ دېدىم مەن ئۇنىڭغا قاراپ . لېكىن دېسەم بولارمۇ ، بولماسمۇ دەپ ئىككىلىنىپ قالدىم .
_ قانداق پەرەز قىلدىڭ ؟ _ دېدى ئۇ كۆزەينەكلىك ئادەم .
_ تىزراق دېسەڭچۇ ؟_ دېدى ئابدۇقەييۇممۇ . ھەممىسى قىزىقسىنىپ قاراپ تۇراتتى .
_ بايا مەن سىز بىلەن كۆرۈشكەندە ، سىزدە ئوقۇتقۇچىلارغا خاس بىر خىل كۆرەڭلىك ۋە ئوقۇغۇچىنى مەنسىتمەسلىك ئىپادىلىرىنى سەزگەن ئىدىم ،_ دېدىم مەن سەل ئوڭايسىزلىنىپ .
_ نېمە ؟ _ دېدى ئۇ كۆزىنى چىمچىقلىتىپ ،_ مەن نەدە ئۇنداق ؟
_ دەل تاپتىڭ ، _ دېدى بايىدىن بىرى ئاڭلاپ تۇرغان ساۋۇت مۇئەللىم ۋە قاقاقلاپ كۈلۈۋەتتى . باشقا چوڭلارمۇ كۈلۈپ كەتتى .
_ دەل تاپتى ، بۇ ئۇكىمىز پالچىلارغا ئوخشايدىكەن، _ دېدى شوپۇر ئۇستام .
مۇشۇ تەرىقىدە ئۇلار مېنى بىردەم ئۇلارنىڭ نېمە قىلىدىغانلىقىنى تاپقۇزدى . ئۇلارنىڭ ھەممىسىنىڭ نېمە قىلىدىغىنى دەپ بەردىم ، پەقەت ، كېيىنرەك ئاپتۇبۇسقا چىققان ھەدىمىز ، دوختۇر ئاكىمىزنىڭ سىڭلىسى ئىكەن ،پەقەت شۇنى تاپالمىدىم . شۇ ئارىدا چوڭلار بىلەن تونۇشۇپ چىقتۇق . دىلنار ھەدە چەتئەلدە مەخسۇس پىسخولوگىيەدە ئوقۇپ كەلگەن ئىكەن . ھازىر ئۇ شەھەرلىك پىسخولوگىيەدىن مەسلىھەت بېرىش ئورنىدا ئىشلەيدىكەن . ساياھەتنى ئورۇنلاشتۇرغان سودىگەرنىڭ ئىسمى ئەسقەر ئىكەن. بۇرۇن تاشقى سودا بىلەن شۇغۇللىنىپتىكەن . ھازىر نېمە سودا ئاقسا شۇنى قىلىۋىتىپتۇ. ھېلىقى كېسەل ئىنىسىنىڭ ئىسمى غېنى ئىكەن . شۇ ئىنىسى ئۈچۈن بۇ قېتىملىق ساياھەتنى ئورۇنلاشتۇرۇپتۇ . لېكىن ئۇ ئىنىسىنىڭ قاچان ئۇنداق بولۇپ قالغىنىنى دېمىدى . ئۇ ساۋۇت مۇئەللىمنىڭ ساۋاقدېشى ئىكەن . ھېلىقى دوختۇرنىڭ ئىسمى نادىر ئىكەن . خېلى داڭقى بار ۋىراچ ئىكەن . ئۇ ئەسقەر ئاكىنىڭ يېقىن دوستى بولۇپ ، سىڭلىسىنىمۇ كۆڭلى ئېچىلىپ قالسۇن دەپ ئېلىۋاپتۇ . سىڭلىسىنىڭ ئىسمى نۇربىيە بولۇپ ، سۇغۇرتا شىركىتىدە ئىشلەيدىكەن . مەن ئۇنىڭ ئەسقەر ئاكىغا باشقىچە قارايدىغانلىقىنى سېزىپ قالدىم . ئەمما ئەسقەر ئاكا بولسا دىلنار ھەدىگە بەكرەك قارايتتى، ئۇنىڭغا كۆپرەك گەپ قىلاتتى ، ئۇنىڭ گەپلىرىنى بېرىلىپ تۇرۇپ ئاڭلايتتى . شۇڭا نۇربىيە ھەدە دىلنار ھەدىگە ھەسەت بىلەن بىرنەچچە قېتىم قاراپ قويدى. بۇنى دىققەت قىلغان ئادەمنىڭ ھەممىسى سېزىۋالالايتتى . قالغان ئىككى ھەدىمىزنىڭ بىرسىنىڭ ئىسمى نۇسرەت ، يەنە بىرسىنىڭ ئىسمى خۇرشىدە ئىكەن . ئۇلارمۇ ئەسقەر ئاكىنىڭ ئالي مەكتەپتىكى ساۋاقداشلىرى بولۇپ ، ئىككىسىلا چىرايلىق ھەم مۇلايىم ئىكەن . ھېلىقى كومپيۇتېر ئوقۇتقۇچىسىنىڭ ئىسمى ئەخمەتجان ئىكەن . ئۇنى ھەممىسى ئاشۇنداق <<جان>> نى قوشۇپ چاقىرىدىكەن . ئۇ ئانچە گەپكە ئارىلاشماي ئولتۇردى. شوپۇر ئۇستامنىڭ ئىسمى ئۆمەر ئىكەن . يەنە بىر ئادەم تېخىمۇ غەلىتە ئىكەن . ئۇ پەقەت ئىسمىنىڭ مۇرات ئىكەنلىنىلا ئېيتىپ باشقا گەپ قىلمىدى. چىرايىنىمۇ ئاچمىدى . « بۇ ماشىنىغا ساپلا غەلىتە ئادەملەر چىقتىمۇ نېمە ؟ » دەپ ئويلىدىم ئېچىمدە . كېيىن ئۇلار بىردەم تېپىشماق تېپىش ئوينايلى ، دېيىشتى. تېپىشماق تېپىشتا مېنىڭ ئالدىمغا ئۆتۈدىغىنى يوق ئىدى. مەن ئېيتقان تېپىشماقنى بولسا ھىچكىم تاپالمىدى . شۇنداق پاراڭ _ چاقچاقلار بىلەن خېلى ئۇزۇن ماڭدۇق ،چۈش ۋاقتىدىن ئۆتكەندىن كېيىن ھەممىسى ھېرىپ مۈگىدەپ قېلىشقا باشلىدى . مەن ھېلىقى بالىغا قارىدىم . ئۇ بىر ئېغىزمۇ گەپ قىلماي سىرتقا قاراپ ئولتۇراتتى . ھەتتا ئۇنىڭ نەزىرىدە بۇ يەردە ھىچكىم يوقتەك قىلاتتى.

تولۇق ئوقۇش

تاغدىكى سىرلىق دېلو-1

مەن بىر رازۋېدكا ھېكايىسى مەستانىسى. بۇمېنىڭ تۇنجى رازۋېدكا ھېكايەم . تورداشلارنىڭ ياقتۇرۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن

ئاپتورلۇق ھوقۇقىغا ھۆرمەت قىلىڭ! خالىغانچە كۆچۈرمەڭ ! ئ

تاغدىكى سىرلىق دېلو

ئاپتورى: بۇغرا ئەنۋەر

رازۋېتكا ھېكايىسى

1

مەن مەكتەپ دەرۋازىسىدىن چىقىپ ، ئۆي تەرەپكە بۇرۇلدۇم . شەپەق قىزىرىپ قالغان ئىدى . << ھەجەپ كەچ بولۇپ كېتىپتۇ ، توپ ئويناپ سەزمەپتىمەن . >> دەپ ئويلىدىم . دەل شۇ چاغدا ، بىرسىنىڭ كەينىمدىن يۈگۈرۈپ كېلىۋاتقان تېۋىشىنى سەزدىم . كەينىمگە قاراپ بولغۇچە بىرسى مۈرەمگە شاپىلاقلىدى . قارىسام ، بىر سىنىپتىكى يېقىن دوستۇم ئابدۇقەييۇم ئىكەن . ئۇنىڭ بوي تۇرقى، ئورۇق - سېمىزلىكى مەن بىلەن ئانچە پەرقلەنمەيتتى . ئەمما ماڭا ئوخشىمايدىغان يېرى ئىنتايىن ئوچۇق مىجەز ۋە شوخ ئىدى .
_ ھەجەپ بىر پاڭ قۇلاق نېمىكەنسەن ، _ دېدى ئۇ ھاسىراپ ۋە ماڭا ياندىشىپ ماڭدى ،_ باياتىننىڭياقى شۇنداق توۋلىسام پەقەت ئاڭلىمىدىڭ .
_ خاپا بولمىغىن ، ئاڭلىماپتىمەن . سەنمۇ كۈچەپرەك توۋلىساڭ بولمامتى ، _ دېدىم مەن كۈلۈپ .
_ ھېلىمۇ توۋلاپ كانىيىم يىرتىلىپ كېتەي دېدى ، يولدىكى ھەممە ئادەم ماڭا قارىشىپ كەتتى ، سەنلا ئاڭلىمىدىڭ ،_ دېدى ئۇ ۋە تۇرقۇمغا بىر قارىۋېتىپ ، _ يەنە توپ ئويناپ ئۆيگە ۋاخ قاپسەن ، دە .
_ قانداق بىلدىڭ ؟
_ كىيىمىڭگە قاراپچۇ ، يەنە چاچلىرىڭ تەردىن ھۆل بولۇپ بىر –بىرىگە چاپلىشىپ كېتىپتۇ . ئۇنىڭدىنمۇ ئېنىق بىر پاكىت بار ، قارا ، كېيىمىڭدە توپ تېگىپ كەتكەن ئىز تۇرمامدۇ . ھۆل توپ تەگكەن ئوخشايدۇ ، ئىزى قۇرۇپ لاي بولۇپ قېتىپ قاپتۇ.
_ كۈزىتىش ئىقتىدارىڭ خېلى ئۆسۈپ قاپتۇ . ھە ؟ ! _ دېدىم مەن كۈلۈپ .
_ شۇنداق بولماي ئەمىسە ، مېنى دۆت چاغلاپ قالغانمىتىڭ ، _ دېدى ئۇ ۋە كۆرەڭلەپ ياقىسىنى تۈزەشتۈرگەن ھەرىكەتنى قىلىپ قويدى ،_ سەنزە، ئۆزەڭنىلا مۇشۇنداق كۈزىتىش ئىقتىدارىغا ئىگە دەپ قاپسەندە .
_ كۈزىتىشىڭ توغرا بولغان بىلەن ، ھۆكۈمىڭنىڭ بىر نەچچە يېرى خاتا .
_ ھە ؟! دەپ باقە قېنى .
_ كېيىمىمگە قاراپلا توپ ئويناپسەن دەپ ھۆكۈم چىقارماسلىقىڭ كېرەك ئىدى . چۈنكى سەنمۇ بىلىسەن ، مەن ئازادە دەپ ، ئادەتتىمۇ تەنتەربىيە كېيىنى كېيىۋالىمەن . شۇڭا بۇنى ئاساس قىلساڭ بولمايدۇ . يەنە مەن بايا ئىسسىپ كېتىپ ، بېشىمنى سوغۇق سۇدا بىر چايقىۋەتكەن ، شۇڭا مۇشۇنداق ھۆل . ھەرقانچە تەرلىسەممۇ ، مۇنچىۋالا ھۆل بولماس. توپ ئىزىغا كەلسەك ، سەن ئېنىق قارىماپسەن ، بۇ پۇتبولنىڭ ئىزى، مەن ئادەتتە ۋاسكىتبول ئوينايمەن. بايا قايتىۋاتقۇچە مەيداندا پۇتبۇل ئويناۋاتقانلارنىڭ توپى تېگىپ كەتكەن. ئەمما توپ راستلا سۇغا چۈشۈپ ھۆل بولۇپ كەتكەن ئىكەن . مۇشۇ بىر نۇقتىنىلا توغرا دېدىڭ .
_ لېكىن ، توپ ئوينىغانلىقىڭنى توغرا تاپقاندىمەن ،_ دېدى ئۇ گېپىمگە قارشى چىقىپ .
_ سەن تاپمىدىڭ ، ئەمەلىيەتتە ئويناۋاتقانلىقىمنى كۆردۈڭ .
_ سەن بۇنى قانداق بىلىۋالدىڭ ؟ _ دېدى ئۇ ھەيران بولۇپ ،_ ئۇ چاغدا مەن ......
_ سىنىپ مۇدىرىمىز ساۋۇت مۇئەللىمنىڭ ئىشخانىسىدا ئىدىڭ ، شۇنداقمۇ ؟
_ توغرا ، ئەمما سەن بۇنى قانداق بىلدىڭ ؟ ھەتتا كىمنىڭ ئىشخانىسىدا ئىكەنلىكىمنىمۇ ... ، سەن مېنىڭ ئىشخانىغا چىقىپ كېتىۋاتقىنىمنى كۆرۈپتىكەنسەندە ؟
_ ياق ، سېنىڭ ئۇ يەرگە چىققىنىڭنى ھازىر بىلدىم .
_ قانداق قىلىپ ؟ تىزراق دېسەڭچۇ ؟
_ قولۇڭغا قاراپ بىلدىم . ئوڭ قولۇڭنىڭ بارماقلىرىغا قىزىل رەڭ يۇقۇپ قاپتۇ . ئۇزاق خەت يازغانلىقتىن ، ئوڭ قولۇڭنىڭ بارمىقى قەلەم تۇتۇپ بېسىلىپ ئىز قاپتۇ . قارا ، تېخى ئەسلىگە كەلمەپتۇ . خېلى جىق خەت يېزىپسەن . ئادەتتە تاپشۇرۇق ئىشلەشكىمۇ ئىرىنىدىغان ئادەم قانداقسىگە بۇنداق جىق خەت يازغانسەن ؟ ، يەنە كېلىپ قىزىل رەڭدە . دېمەك ، سەن ئادەتتىكى ۋاقىتلاردىكىدەك ، مۇئەللىمنىڭ قېشىغا تاپشۇرۇق تەكشۈرۈشۈپ ، نومۇر خاتىرلىگىلى چىققان .
_ ساۋۇت مۇئەللىمنىڭكىگە چىققىنىمنى قانداق بىلدىڭ ؟
_ پەقەت ساۋۇت مۇئەللىمنىڭ ئىشخانىسىنىڭ دېرىزىسىدىن ۋاسكىتبول مەيدانى كۆرىنىدۇ . سەن دەل شۇ يەردىن مېنى كۆرگەن. شۇڭا ئىنتايىن ئىشەنچىلىك ھالدا مېنى توپ ئويناپسەن دېيەلىدىڭ .
_ توپتوغرا ، دائىم مۇشۇنداق خۇددى كۆرۈپ تۇرغاندەكلا توغرا تاپىسەن جۇمۇ سەن ، _ دېدى ئۇ خۇرسىنىپ قويۇپ ،_ قانداق قىلسام سەندەك توغرا ھۆكۈم چىقىرالايدىغان بولارمەن ؟
_ بۇنىڭغا كۆپ مەشق قىلىشقا توغرا كېلىدۇ ... ھەراست ، تەكشۈرگىنىڭ ئۈلۈشكۈن ئالغان سىناق ئىنتىھان قەغىزىمىكەن ؟
_ ھەئە ، سېنىڭ نۇمۇرۇڭ يەنىلا مەندىن قالسا ئەڭ يۇقىرى .
_ مەنمۇ قاچان ماتىماتىكىدا سەندىن ئۆتۈپ كېتەرمەن ؟ _ دەپ قويدۇم مەنمۇ ئۇنىڭ كۆڭلىگە يارىشا. ئۇ بۇنى ئاڭلاپ مەمنۇنىيەت بىلەن كۈلۈۋەتتى .
_ بۇنىڭغا كۆپ مەشق قىلىشقا توغرا كېلىدۇ ، _ دېدى ئۇ گېپىمنى قايتۇرۇپ بېرىپ .
ئىككىلىمىز كۈلۈشۈپ كەتتۇق . بىز توختاپ يولنىڭ ئۇ قېتىغا ئۆتۈۋالدۇق ، چىملىقتىن ئاتلاپ ئۆتۈپ پىيادە يولىغا چىقىۋالغاندىن كېيىن ، ئابدۇقەييۇم :
_ پەرھات ، ساڭا بىر خوش خەۋەر ئېيتاي ، _ دېدى.
_ نېمە خوش خەۋەر ئۇ ؟
_ ئالدىمىزدىكى 1- ماي بايرىمىدا مۇئەللىم بىزنى بىرشەھەر سىرتىغا ئوينىغىلى ئەپچىقىدىكەن .
_ ئوقۇش پۈتتۈرگەندە چىقىمىز دەۋاتاتتىغۇ ؟
_ ئۇنىڭدىن ئاڭلىسام ، مۇشۇ بايرامدا شۇنداق بىر پۇرسەت بولۇپ قاپتۇدەك .
_ ئەمىسە ئۆگۈنلۈككە ئىكەنغۇ ؟ قانچە پۇل يىغىشارمىز يەنە ؟ _ دېدىم غەم قىلىپ . چۈنكى ئوقۇش پۈتتۈرىدىغان يىلى بولغاچ ، چىقىم بەك كۆپ بولىۋاتاتتى .
_ مۇئەللىم سىنىپتىكى ھەممەيلەننى ئېلىپ چىقمايدىكەن . مەن سىنىپ باشلىقى بولغاچقا ، پەقەت ماڭا دېدى . پۇل يىغىشنىڭ گېپىنى قىلمىدى، يا ئەتە دەرمىكىن.
_ مۇنداق دە ، بۇ ئوغرى يەنە ئوساللىقىنى قىپتۇدە، باشقىلارنى ئايرىپ قويسا قانداق بولىدۇ؟ چىقىدىغانلار ئارىسىدا چوقۇم مەن يوق . ئۇنىڭ بىلەن كىلىشەلمەيدىغانلىقىمنى سەنمۇ بىلىسەن .
_ ئۇ ماڭا چىقىدىغانلارنى سەن بەلگىلە ، 10 ئادەمدىن ئېشىپ كەتمىسۇن دېدى . ماڭىمۇ بەلگىلەش تەس بولىۋاتىدۇ .
_ ئەمىسە، مەن چىقمايمىكىن .
_ نېمىشقا ؟
_ تازا چىققۇم كەلمەيۋاتىدۇ . بايرامنى ئۆيدە كىتاب ئوقۇپ ، تېلېۋىزور كۆرۈپ ئۆتكۈزەيمىكىن .
_ ۋاي ، كىتابتىن نېمە چىقاتتى ؟ چىقىپ مۇنداق بىر ئويناپ ، كاللاڭنى دەم ئالدۇرۇپ كەلمەمسەن .
_ چىقاي دېسەم ، ئاشۇ ئوغرىمۇ باركەن... باشقا ئادەم بولغان بولسا ئويلىنىپ باقاتتىم .
_ ئۇ بولسا بولىۋەرمەمدۇ ؟ كارىڭ نېمە ؟ بىز ئۆزىمىزنىڭ ئىشىنى قىلساق بولمىدىمۇ ؟
_ يەنىلا چىقمىغىنىم ياخشىكەن .
_ بىرەيلەننىڭ چىقىدىغىننى دېسەم چىقماي قالمايسەن .
_ كىم ئۇ ؟ ھەجەپ كېسىپ ئېيتىۋەتتىڭغۇ ؟
_ رەنا ، _ دېدى ئۇ ھەييارلىق بىلەن كۈلۈپ ،_ ئەمدىغۇ جان دەپ چىقارسەن ؟
_ بۇ نېمە دېگىنىڭ ؟_ تۇيۇقسىز قىزىرىپ كەتتىم ،_ ئۇ چىقسا مەن بىلەن نېمە ئالاقىسى بار ؟ قىززىق گەپ قىلىدىكەنسەن .
_ بولدى ، بولدى ،_ دېدى ئۇ مۈرەمگە شاپىلاقلاپ ، _ خېجىل بولمىساڭمۇ بولىدۇ . بۇ پۇرسەتنى چىڭ تۇت جۇمۇ !
_چىك ، ئا ...! ؟ _ دېدىم مەن تە بولۇپ ،_ بولدى قىلە ! دائىم ئادەمنى مۇشۇنداق تىرىكتۈرىدىكەنسەن .
_ ماقۇل ، ئەمىسە ، قالغان گەپنى ئەتە دېيىشەيلى ،_ دېدى ئابدۇقەييۇم قەدىمىنى توختىتىپ ،_ مەن مۇشۇ يەردىن ئاپتوبۇسقا ئولتۇرۇپ قايتاي . سەنمۇ ئۆيۈڭگە كېلىپ قالدىڭ .
_ ئۆيگە كىرىپ قايتمامسەن ؟
_ بولدى ، بەك كەچ بولۇپ كەتتى . باشقا كۈنى كىرەي .
ئاڭغىچە ئاپتۇبۇس كەلدى. ئۇ ئاپتۇبوسقا بىر سەكرەپلا چىقىۋالدى ، ۋە ماڭا قاراپ :
_ ئىشقىلىپ سەن يەنە ئوبدانراق ئويلىنىپ باققىن ، خوش .
_ خوش .
ئاپتۇبوس مېڭىپ كەتتى . مەن ئاستا ئۆيگە ماڭدىم . كاللامدا بايامقى سۆھبەت . بۇ قېتىمقى ساياھەت تەسەۋۋۇرۇمدا كىنودەك كۆرۈنۈشكە باشلىدى . << ئەنە گۈل –گىياھ ، دەل – دەرەخلەر . يەنە تىنىچ دەريا بويى ، _ ئۆزۈم كۆرۈپ باققان مەنزىرىلەرنىڭ ھەممىسى كۆز ئالدىمغا كەلتۈرۈپ ، بىز چىقماقچى بولغان يەرنى قىياس قىلاتتىم ، _ رەنا بىلەن بىللە ئېگىزدە تۇرۇپ ، پەستىكى گۈزەل مەنزىرىدىن ھوزۇرلىنىش نېمىدېگەن ياخشى ئىش ھە ! >>
_ ۋايجان ، ۋاي، ۋاي ، ۋاي..._ بىريەرگە قاتتىق ئۈسسۈپ سالغانلىقتىن بېشىم ئاغرىپ كەتتى . تەسەۋۋۇرۇمدىكى كىنو ، رىئاللىقتىكى كۆرۈنۈشلەرنى توسۇۋالغاچقا ، بىنا كارىدورىنىڭ ئىشىكىنىڭ يېپىلىپ قالغان بىر قانىتىغا ئۈسسىۋاپتىمەن . ئاچچىقىمدا ئىشىكنى بىر مۇش قويۇۋېدىم ، قولۇممۇ بەك ئاغرىپ كەتتى .
_ ۋاي ..ۋاي ،_ مەن ۋايۋايلاپ كەتتىم . بىرەرسى كۆرۈپ قالمىغاندۇ دەپ ئەتراپقا قارىدىم . ھېلىمۇ ياخشى ھىچىكىم يوقكەن . مەن ئىشىككە بىر ئالىيىپ قارىۋېتىپ كىرىپ كەتتىم .

تولۇق ئوقۇش

تېپىشماق:ئىككى ئوغرى

مەلۇم بىر يەكشەنبە كۈنى ،ئىككى ئوغرى ئىلگىرى كېيىن بولۇپ بىر دۇككانغا كىرگەن. ئىككىسى ئىلگىرى كېيىن بولۇپ كىرگەن. ھەرئىككىسى ئوخشاش بىر دېرىزىدىن كىرگەن بولۇپ ، ئۇلار ئاپپاراتقا چۈشۈپ قالغان.
تۆۋەندە بېرىلگىنى ئاشۇ ئىككى پارچە رەسىم بولۇپ، سىز رەسىمدىن ئۇلارنىڭ قايسىسىنىڭ بۇرۇن ، قايسىسىنىڭ كېيىن كىرگەنلىكىنى ئېيتىپ بېرەلەمسىز ؟

تولۇق ئوقۇش

مەن بىلىدىغان پەرھات- يالقۇن ھادىسىسى نى ئوقۇغاندىن كېيىن

http://bbs.diyarim.com/read.php?tid=14055&fpage=0&toread=&page=1ئەسلى ماقالە ئادرىسى :
«مەن بىلىدىغان پەرھات- يالقۇن ھادىسىسى» نى ئوقۇغاندىن كېيىن قاتتىق ھەيران قالدىم. ئېچىنىش ۋە مەيۈسلۈك قەلبىمنى قاپلىدى. بۇ ئېچىنىش تۇيغۇسى مېنى بۇ ماقالە توغرىسىدا تەسىرات يېزىشقا ئۈندىدى.بۇ ماقالە يالقۇن روزىنىڭ پەرھات تۇرسۇننىڭ «ئۆلۈۋېلىش سەنئىتى» دېگەن رومانى توغرىسىدىكى يازغان ئوبزورىغا قارىتا جاۋابمۇ ئەمەس ، ئىلمىي مۇنازىرىمۇ ئەمەس ئىكەن. بەلكى يالقۇن روزىنىڭ شەخسىيتىگە ھۇجۇم قىلىش ، چۆكۈرۈش ئارقىلىق، 8 يىلدىن بۇرۇن، يالقۇن روزى يازغان بىر پارچە ئوبزور سەۋەبىدىن، يۈرىكىدە پەيدا بولغان ئۆچ- ئاداۋەتنى ئېلىۋېلىش ئوخشايدۇ. مېنىڭچە بىز ئوقۇرمەنلەر شەخسىيلەرنىڭ قورساق كۆپۈكىنى چىقىرىشىپ بېرىدىغان ۋاستە ئەمەس. ئەگەر بۇ ماقالىنى يازغۇچىلاردا، ئەدەبىي تەنقىتكە قانداق مۇئامىلە قىلىش توغرىسىدا، ئەقەللىي ساۋات ۋە سالاپەت بولىدىغان بولسا، 8 يىلدىن بېرى توغرا ۋاستىلەر بىلەن، ئىلمىي ئۇسۇلدا ئەسەر توغرىسىدىكى ئۆز قارىشىنى بايان قىلسا بولاتتى. ئەمما ھازىرقى ماقالىدىن چىقىپ تۇرىدۇكى،ئاپتوردا ئازراقمۇ ئىلمي ئۇسۇل يوق، ماقالىدە تىل-ھاقارەت ۋە چاكىنا سۆزلەر يېغىپ كېتىپتۇ. ئاپتور بۇ ماقالىسى ئارقىلىق مۇشۇ پەيتتە ئوقۇرمەنلەر ۋە زىيالىيلار ئارىسىدا زىددىيەت، ئۆچ-ئاداۋەت، گۇمان ئۇرۇقىنى قايتا چاچتى. ئاپتورنىڭ مۇددىئاسى زادى نېمىدۇ؟ ئاپتور ماقالىسىنىڭ ئەڭ ئاخىرىدا ھۆكۈم قىلىپ، «ئۇيغۇرلار ئىچىدە پەرھات-يالقۇن ھادىسىسى سەۋەبىدىن نۆۋەتتە كۆرۈلىۋاتقان ئىختىلاپلار بىر-بىرى بىلەن قەتئىي سىغىشالمايدىغان ئىككى تەپەككۇر شەكلى ئوتتۇرىسىدىكى توقۇنۇشتۇر.» دەيدۇ. ئاپتورنىڭ بۇ ماقالىسى قەتئىي سىغىشالمايدىغان بۇ ئىككى خىل تەپەككۇر شەكىل ئوتتۇرىسىدىكى توقۇنۇشنى باشلاش سىگنالىمۇ؟ ئەگەر شۇنداق بولسا، بۇ توقۇنۇش مۇشۇنداق تىل- ھاقارەت ئارقىلىق ئېلىپ بېرىلامدۇ ياكى ئىلمىي ، ئەخلاقىي يوسۇندا، بىز ئۇيغۇر جەمىيتى ئىتىراپ قىلىدىغان تەپەككۇر شەكلى بىلەن ئېلىپ بېرىلامدۇ؟

تولۇق ئوقۇش

سىترىئولۇق رەسىم

بۇ رەسىملەرنى كۆرۈش ئۇسۇلى ئاددىي بولۇپ ، سىز پەقەت كۆزىڭىزنى ئالىغاي قىلىپ ، بۇ رەسىمگە قارىسىڭىز ، ئىككى تەرەپتىكى ئوخشاش رەسىم بىرلىشىپ ئوتتۇرىدا بىرپارچە رەسىم كۆرىنىدۇ . بۇ رەسىم رىئال دۇنيادىكى كۆرۈنۈشتەك سىترىئولۇق كۆرۈنىدۇ . سىناپ بېقىڭ

تولۇق ئوقۇش